Tóm tắt sách: Xây dựng để trường tồn
Type "/" for commands
Tóm tắt sách: Xây dựng để trường tồn
GIỚI THIỆU + CHƯƠNG 1: CÁI TỐT NHẤT TRONG NHỮNG CÁI TỐT NHẤT
•
Cuốn sách nghiên cứu về những công ty “hàng đầu”: đây là những công ty đứng vị trí thứ nhất trong những công ty tốt nhất, và đã duy trì được thành công đó qua nhiều thập kỷ. Chúng được so sánh với “các công ty so sánh”, cũng là những công ty thành công, nhưng chỉ là những công ty đứng thứ hai, thứ ba. Một số công ty hàng đầu như Ford, Boeing, Citicorp, HP, IBM, Johnson & Johnson, P&G, Walmart, Disney,…
•
Một trong những kết quả cốt yếu đi xuyên suốt cuốn sách là các công ty hàng đầu luôn gìn giữ các tư tưởng cốt lõi (giá trị lõi và mục tiêu lõi), đồng thời luôn thay đổi và cải tiến cách thực thi (các hoạt động, chiến lược, mục tiêu cụ thể) để thích nghi với sự biến động của môi trường.
•
Những kết quả trong cuốn sách có thể áp dụng không chỉ cho loại hình tổ chức doanh nghiệp, mà còn trong tất cả các tổ chức loại hình khác như trường học, nhà thờ, Chính phủ, hay thậm chí nhiều gia đình và cá nhân.
•
Ví dụ ở mức độ quốc gia khi so sánh Mỹ và Isarel. Trong lúc đại đa số công dân Isarel có thể trả lời tại sao Isarel tồn tại, thì đa số công dân Mỹ lại bối rối khi phân biệt giá trị cốt lõi của đất nước họ với những cách thực hành, chiến lược của họ.
•
Hay ở góc độ cá nhân, những câu hỏi như “Tôi là ai? Tôi đại diện cho điêu gì? Mục tiêu của tôi là gì?” đang thách thức chúng ta hơn bao giờ hết. Khi sự thế giới ngày càng phức tạp, mơ hồ, thì những ai quá phụ thuộc vào môi trường bên ngoài sẽ trở nên bơ vơ, lạc lõng. Nguồn gốc duy nhất để có được sự ổn định chính là các giá trị cốt lõi bên trong mạnh mẽ cộng với sự sẵn sàng thay đổi cho phù hợp với bất kỳ điều gì, trừ những cái cốt lõi.
CHƯƠNG 2: KHÔNG PHẢI “NGƯỜI BÁO GIỜ”, MÀ PHẢI “TẠO RA ĐỒNG HỒ”
•
“Báo giờ” ám chỉ một ý tưởng vĩ đại, hoặc trở thành một nhà lãnh đạo xuất sắc, có sức lôi cuốn. “Tạo ra đồng hồ” ám chỉ việc xây dựng công ty có thể phát triển lâu dài, không phụ thuộc vào một nhà lãnh đạo nào đó.
•
Những người sáng lập các công ty hang đầu luôn có khuynh hướng “tạo ra đồng hồ”. Họ tập trung vào việc xây dựng tổ chức – một chiếc đồng hồ lâu bền – hơn là việc chỉ dựa vào một sản phẩm, một thị trường thành công mà thôi. Thay vì cố đạt được hình ảnh một nhà lãnh đạo xuất sắc, họ mang phong cách của một kiến trúc sư, cống hiến toàn bộ sức lực vào việc lập nên một tổ chức tuyệt hảo.
Huyền thoại về “ý tưởng vĩ đại”
•
Các khóa học về quản trị và kinh doanh đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khởi sự kinh doanh bằng một ý tưởng tốt và một chiến lược sản phẩm/thị trường cẩn thận. Tuy nhiên, sự thật là các công ty hàng đầu không hề bắt đầu từ một ý tưởng vĩ đại, một số CEO còn chẳng biết nên cho công ty họ làm về ngành gì, một số khác thậm chí nhận thất bại nặng nề.
•
Ví dụ: Sam Walton bước vào kinh doanh mà không có ý tưởng vĩ đại nào; hay Marriot lúc đầu chỉ có ý tưởng muốn kinh doanh, nhưng kinh doanh ngành gì thì ông cũng không rõ!
•
Những người sáng lập các công ty hàng đầu luôn kiên trì, không bao giờ bỏ cuộc. Nhưng họ kiên trì theo đuổi công ty, chứ không phải những ý tưởng. Hãy sẵn sàng từ bỏ, làm mới, hay tạo ra một ý tưởng, nhưng không bao giờ từ bỏ công ty!
•
Ví dụ: Bill Hewlett và Dave Packard (sang lập công ty HP), vốn học về kỹ thuật, lý ra họ có thể theo đuổi mục đích của mình như những kỹ sư, nhưng họ đã không làm như thế. Thay vào đó, họ chuyển từ việc thiết kế các sản phẩm sang việc thiết kế một tổ chức, thiết kế một môi trường giúp cho việc tạo ra sản phẩm thành công. Sáng tạo sau cùng của họ không phải là một sản phẩm cụ thể như máy tính bỏ túi hay máy nghiệm dao động, mà đó là công ty HP!
•
Nếu bạn là một nhà kinh doanh có tiềm năng, muốn lập một công ty thành công về lâu dài, nhưng chưa dám khởi động vì chưa có ý tưởng kinh doanh gì cụ thể, thì bạn nên rũ bỏ khỏi tâm trí cái huyền thoại sai lầm về “ý tưởng vĩ đại” đi. Hãy dành ít thời gian hơn cho việc suy nghĩ về một sản phẩm hay một chiến lược thị trường cụ thể, mà dành nhiều thời gian hơn để suy nghĩ và thiết kế tổ chức. Nói cách khác, dành ít thời gian hơn cho việc “báo giờ”, và dành nhiều thời gian hơn cho “tạo đồng hồ”.
Huyền thoại về nhà lãnh đạo với phong cách vĩ đại, cuốn hút, tài ba
•
Khi được hỏi về nguyên nhân chủ yếu cho thành công của những công ty hàng đầu, nhiều người nói rằng đó là do các nhà lãnh đạo vĩ đại, cuốn hút. Tuy nhiên sự thật là các công ty so sánh cũng có những nhà lãnh đạo xuất chúng, và điều này không giải thích được sự khác biệt của các công ty hàng đầu.
•
Sự thật là, một phong cách tài ba, lôi cuốn không hề là điều bắt buộc. McKnight (CEO 3M), là một người lắng nghe, hơi quá khiêm nhường, ăn nói lặng lẽ, suy tư và nghiêm túc. Bill Allen (CEO Boeing) lại là người rất hiền lành, thậm chí rụt rè, bẽn lẽn. Ibuka (sang lập Sony) lại là người kín đáo, hay suy nghĩ và hướng nội. Các nhà sáng lập P&G cũng có vẻ cứng nhắc, nghiêm nghị, đúng mực, kín đáo đến mức lặng lẽ.
•
Vì vậy, nếu bạn không có một phong cách lãnh đạo lôi cuốn, thì cũng không cần phí phạm thời gian và năng lượng để thay đổi nó. Tính cách của một con người hình thành qua di truyền và những trải nghiệm, và chẳng có gì chứng minh rằng khi bạn vào vị trí quản lý bạn có thể tự thay đổi phong cách của mình cả. Và bạn cũng không cần phải có một phong cách như vậy. Thay vì thay đổi phong cách của mình, hãy tập trung vào việc “tạo đồng hồ”.
•
TÓM LẠI: Nếu bạn muốn xây dựng và quản lý một công ty, hãy nghĩ về việc xây dựng một sản phẩm hàng đầu, tìm kiếm những phẩm chất hàng đầu ít đi (việc báo giờ), và hãy nghĩ nhiều hơn đến việc hình thành một tổ chức hàng đầu cũng như các đặc tính cần thiết của nó (việc tạo đồng hồ).
NÓI KHÔNG VỚI CHỮ “HOẶC”, NÓI CÓ VỚI CHỮ “VÀ”
Xuyên suốt với cuốn sách là biểu tượng âm dương nhằm phản ánh đặc tính quan trọng của các công ty hàng đầu: Họ không bao giờ đồng ý với chữ HOẶC. Quan điểm này bắt nguồn từ việc người ta tin rằng một vật phải là A hoặc B, chứ không thể là cả hai, ví dụ:
•
Bạn có thể thay đổi HOẶC ổn định.
•
Bạn có thể bảo thủ HOẶC táo bạo.
•
Bạn có thể chọn chi phí thấp HOẶC chất lượng cao.
•
Bạn có thể đầu tư cho tương lai HOẶC phát triển trong ngắn hạn.
•
Bạn có thể đem lại lợi ích cho cổ đông HOẶC tạo ra phúc lợi cho xã hội.
•
Bạn có thể được thúc đẩy bởi các giá trị (lý tưởng) HOẮC thúc đẩy bởi lợi nhuận (thực dụng).
•
Bạn có thể giữ gìn những giá trị HOẶC thay đổi và cải tiến để thích nghi.
Các công ty hàng đầu không chấp nhận điều đó. Họ tìm cách vận hành hoàn hảo cả trong ngắn hạn VÀ dài hạn, vừa mang tính lý tưởng VÀ vừa thực dụng, vừa giữ các giá trị cốt lõi VÀ vừa thay đổi để thích nghi với môi trường. Như Fitzgerald nói “Một đầu óc thông minh siêu việt phải có khả năng nắm giữ hai ý tưởng trái ngược cùng một lúc, mà vẫn có thể phân tích chúng”.
CHƯƠNG 3: HƠN CẢ LỢI NHUẬN
•
Yếu tố cơ bản của một công ty hàng đầu là một tư tưởng cốt lõi – các giá trị cốt lõi và ý thức về mục tiêu vượt lên trên mụa tiêu lợi nhuận thông thường – tất cả những điều này dẫn dắt, truyền cảm hứng cho mọi người trong công ty và có tính bất biến trong một thời gian dài.
•
Cũng giống như lý tưởng của một quốc gia, một nhà thờ, một trường học, tư tưởng cốt lõi của một công ty là một bộ những châm ngôn, nguyên tắc cơ bản: “Chúng tôi là ai, chúng tôi tồn tại và đại diện cho cái gì?”.
•
Ngược lại với quan điểm của các trường kinh doanh, “tối đa hóa lợi nhuận và lợi tức cho cổ đông” không hề là yếu tố thúc đẩy hay mục tiêu chính trong suốt lịch sử của các công ty hàng đầu. Họ theo đuổi một loạt mục tiêu, trong đó kiếm lợi nhuận chỉ là một mục tiêu, và không cần thiết phải là mục tiêu số một.
•
Khả năng sinh lợi là điều kiện cần thiết cho một công ty tồn tại, là phương tiện để đạt được kết quả quan trọng hơn, nhưng nó không phải là mục đích sau cùng ở những công ty hàng đầu. Lợi nhuận cũng như không khí, thức ăn, nước uống và máu của cơ thể. Chúng không phải là mục đích của cuộc sống, nhưng thiếu chúng thì cuộc sống không thể tồn tại được.
Một số các ví dụ:
•
David Packard (sáng lập HP) tiêu biểu việc áp dụng quan điểm về “sự kỳ diệu của chữ VÀ”, kết hợp hài hòa lợi nhuận và những mục tiêu ngoài lợi nhuận, hơn cả lợi nhuận. Một mặt, ông xác định rõ công ty “trước hết để đóng góp cho xã hội”, rằng “nhiệm vụ chính của công ty là thiết kế, phát triển, sản xuất các thiết bị điện tử tốt nhất cho sự phát triển khoa học và phúc lợi của con người”. Mặt khác, ông cũng tuyên bố cụ thể rằng, vì lợi nhuận giúp công ty theo đuổi các mục tiêu nói trên, “bất kỳ ai không chấp nhận lợi nhuận như một trong những mục tiêu quan trọng nhất của công ty đêu không thể và không bao giờ có vị trí trong đội ngũ quản lý”.
•
Mục tiêu của Motorola là phục vụ cộng đồng bằng cách cung cấp các sản phẩm và dịch vụ đạt chất lượng cao, với mức giá vừa phải cho khách hàng. Chúng tôi làm điều đó để kiếm một lợi nhuận vừa phải, đem lại những cơ hội cho nhân viên và cổ đông đạt được những mục tiêu cá nhân hợp lý, vừa phải của họ.
Có tồn tại một tư tưởng đúng đắn không ?
•
Một số công ty (như Walmart) coi khách hàng là trung tâm, trong khi một số khác (Ford, Sony) thì không.
•
Một số công ty (như HP) coi sự quan tâm với nhân viên là trung tâm, trong khi một số khác (Disney) thì không.
•
Một số công ty (Ford, Disney) coi trọng sản phẩm và dịch vụ hơn cả, trong khi các công ty như IBM hay Citicorp thì không.